Aquadomum: waar techniek en natuur hand in hand gaan

Ondergrondse waterwoning in het groen

Overzichtsfoto Aquadomum

In het mooie buitengebied van Zelhem vind je, verborgen in het bos, een bijna buitenaardse ondergrondse waterwoning. Een zandpad voert je naar de ingang van dit verborgen huis. Deze ingang verklapt nog niets van de ingenieuze woning die hier staat.

In 2000 heeft de Baakse Henk Wolbrink 3,5 hectare grond midden in het Zelhemse bos aangekocht, met als doel hier een duurzame ondergrondse woning te bouwen. Hij wilde aantonen dat zo’n huis geen donker hol is, maar dat het er juist aangenaam toeven is. Henk Wolbrink vertelt: “Ik wilde daarnaast met de bouw van het huis iets toevoegen aan de natuur. Daarom heb ik de woning gecombineerd met een grote waterpartij. Het water voegt namelijk leven aan de natuur toe. Ook wilde ik dat de woning opging in het landschap en deel uitmaakte van de groene omgeving.” Dat is uitermate goed gelukt!

Uitvinder

Henk Wolbrink

Henk is een bouwkundige die jaren zijn eigen bouwbedrijf heeft gehad. Nu heeft hij alleen nog een klein bouwbedrijfje, vooral voor zijn eigen ontwerpen. In feite is hij een uitvinder op allerlei gebied. Henk: ”Geef mij een probleem en ik los het op. Ik ben niet supertechnisch, maar ik bedenk oplossingen vooral op gevoel en eigen inzicht. Met dit huis wil ik bewijzen wat er mogelijk is. Voor dit plekje heb ik bewust gekozen. Het is nogal een extreme plek om een waterwoning aan te leggen, want het is zowat het droogste plekje van Nederland. Dat geeft mij juist een extra uitdaging.”

Rondrennende damherten

Damherten

De omvang van het huis is het beste zichtbaar vanuit de lucht. Dat is een beetje lastig misschien, maar ook vanuit de tuin krijg je een goede indruk. Henk: “Ik heb allereerst een grote vijver aangelegd om water aan dit gebied toe te voegen. Voor de sfeer heb ik later ook een slootje met een romantische bruggetje aangelegd.“ Midden in het water van de vijver rijst het huis op. Zichtbaar is de verdieping op de begane grond met daarvoor een houten terras. Rondom het terras zijn zonnepanelen aangelegd. Op het dak ligt een tweede kleine vijver en een observatiehut. De grote tuin is lekker groen met veel bomen, struiken en hoge grassen. Een stuk of wat damherten rennen vrolijk rond. “Die damherten houden de boel mooi kort”, zegt Henk. In de tuin is nog een vuurplaats en een boomhut waar ook geslapen kan worden. Wat je echter van buiten niet ziet is het deel dat onder de grond, of liever gezegd onder water ligt.

Uitzicht op een groene onderwaterwereld

Woonkamer met uitzicht op de onderwaterwereld

Eenmaal in de woning valt op dat alle wanden met hout zijn betimmerd. Het geeft een rustige en natuurlijke uitstraling. Een grote glaswand laat licht en warmte in het huis. Meer naar binnen vind je onder andere een technische ruimte, twee ruime slaapkamers en een royale badkamer met een sauna. Twee grote houten trappen leiden je vier meter diep onder de grond naar een verrassend gezellige en warme woonkamer. Grote ramen kijken uit op een groene onderwaterwereld met rondzwemmende goudvissen, steuren en snoeken. Het heeft een heel bijzonder effect. Een houtkachel geeft nog meer warmte en sfeer. Een grote eethoek, een lekkere zithoek en een keukengedeelte maken de woonkamer af. Verder is er beneden nog een royale slaapkamer met een badkamer. Een grote spiegelwand weerkaatst het daglicht van boven naar dit deel onder de grond.

Zelf gemaakt of gerecycled

Spiegelwand en warmtewisselaar

“Ik houd van dingen maken en bijna het hele interieur heb ik zelf gemaakt: van tafel, houten wandbekleding tot een grote boomlamp boven de eettafel. Als ik het niet zelf heb gemaakt, dan heb ik gerecycled materiaal of tweedehands spullen gebruikt. Zo heb ik voor de ventilatie beneden een oude lantaarnpaal gebruikt. Die is nu warmtewisselaar geworden en voert in de zomer koude lucht en in de winter warme lucht aan.

Warmte uit de bodem

Zonnepanelen

Henk Wolbrink vertelt enthousiast: “Onder de grond is het niet nodig de vloer en de wanden heel goed te isoleren, de grond isoleert namelijk zelf al. De warmte van de zomerzon wordt opgeslagen onder het huis. In de winter gebruiken we deze warmte weer.

Warm water wordt verkregen via zonnepanelen. Het warme water wordt bewaard in een opslagvat in de technische ruimte. Daarna gaat het de bodem in. De houtkachel verwarmt in de winter de benedenverdieping en via een buis wordt deze warmte ook naar boven geleid.

Tenslotte is er ook een kleine warmtepomp, een grote is niet nodig want er is warmte genoeg. De warmtepomp hoeft het water slechts van twee meter diep op te pompen. Dat water heeft namelijk al een temperatuur van rond de 20 graden. De meeste warmtepompen moeten vaak tot wel tot 80 meter diep pompen en dan is het water nog maar rond de 11 à 12 graden. Dat kost dan ook veel stroom.

Schoon water en schone ramen

Uitzicht op de tuin

Ook het water in de vijver blijft op een handige manier schoon. Henk legt uit: “Een pomp op vier meter diep zorgt voor water in de vijver. Dat water wordt verder omhoog gepompt naar de tweede kleine vijver op het dak van de woning. Een fontein daar laat het via een waterval met 12 trappetjes terugstromen naar de grote vijver. Op deze manier wordt het water gefilterd en blijft het zuurstofrijk. De meeste voedingsstoffen gaan er ook zo uit er blijft alleen wat alg over. Dat is prima, want het meeste leven begint met alg. In het voorjaar zitten er kikkervisjes in de vijver en die wassen de ramen van het ondergrondse huis door alle algen op te eten. Zo blijven de ramen aardig schoon.

Rondleidingen en vakantie

Henk woont niet in Aquadomum, want hij wil met de woning zoveel mogelijk mensen inspireren over energie, natuur en klimaat. Henk: “Kinderen kunnen hier bijvoorbeeld biologieles krijgen en volwassenen kunnen de natuur observeren: op het water, in het bos en onder het water. Ik geef rondleidingen om tekst en uitleg over de bouw van het huis en alles technische aspecten te geven. Het huis is ook te huur voor vakanties of een lang weekend. De laatste tijd maken er veel mannen- of vrouwengroepen gebruik van die mogelijkheid.