Natuur-inclusieve boerderij ‘Bronckhorster Beef’

Tussen Zelhem en Hengelo ligt sinds de jaren veertig van de vorige eeuw het mooie boerenbedrijf van de familie Mentink. Na de oorlog in 1947 kon opa Mentink de boerderij kopen en ook al was het niet de beste grond, ze konden zo een klein gemengd boerenbedrijf beginnen.

Na opa en oma zetten vader en moeder Mentink het bedrijf voort. Ze zijn nog steeds actief met zo’n 10 melkkoeien. Overdag grazen deze buiten op het weiland en ’s avonds brengt vader Mentink ze weer naar binnen in de prachtige oude stal. De oude stal maakt deel uit van de oorspronkelijke boerderij stammend uit 1830. De oude boerderij staat leeg en is vervangen door een ‘nieuw’ huis. Vader Mentink: “In 1963 toen ik nog een kleine dreumes was, ben ik verhuisd naar het nieuwe huis.” Ook moeder Mentink zit niet stil en is nog dagelijks te vinden in de grote moestuin.

Droom van een eigen boerenbedrijf

Het erf wordt ondertussen gedeeld, want zoon Henry is samen met zijn vrouw Romy ook een eigen boerenbedrijf gestart. Bronckhorster Beef, een natuur-inclusieve vleesboerderij met 60 hele bijzondere koeien: de Wagyu en Black Angus.

Henry: “Het was altijd mijn droom om zelf een boerenbedrijf te hebben. Ik heb mijn vader weleens gezegd: “waarom heb je geen grote koeienstal gebouwd dan had ik ook boer kunnen worden”. Nu ben ik er erg blij om, want als mijn vader hiervoor een grote hypotheek had afgesloten, dan had ik niet de vrijheid gehad dit bedrijf te kunnen beginnen. Wij hadden het geluk dat we hier blanco konden beginnen.“

De bodem centraal in de kringlooplandbouw

Henry groeide op de boerderij op en ging eerst naar de middelbare landbouwschool waarna hij aan de Hogeschool in Dronten verder studeerde. Hij werd door zijn studie getriggerd door een meer gesloten bedrijfsvoering, wat later kringlooplandbouw zou heten.

“In de bedrijfsvoering van Bronckhorster Beef staat de bodem centraal. Wanneer de bodem in topconditie is vertaalt zich dat in gezonde voeding voor het dier en nog belangrijker de mens”, legt Henry uit. Enthousiast laat hij zien hoe de weilanden vol staan met klaver en andere kruiden. “Klaver haalt stikstof uit de lucht en is zo ook een goede bemester van de grond. Planten hebben immers veel stikstof nodig om eiwitten te kunnen bouwen. We gebruiken geen chemische middelen of kunstmest op onze graslanden of graanakkers. Het is erg gaaf om te zien dat dit lukt.“

“Helaas is er veel kennis rondom gezonde voeding verdwenen. We richten ons tegenwoordig op de kwantiteit van voeding en het produceren hiervan. Dat is een heel logisch gevolg van het ingerichte economisch gedreven voedselsysteem”, betoogt Henry. “Wanneer je als boer duurzamer wil produceren word je hiervoor vaak onvoldoende beloond.“

Naar de Achterhoek

Romy had dezelfde idealen als Henry. Zij was in Winterswijk op vakantie toen ze hem daar ontmoette. De vlam sloeg over en sindsdien vormen ze een paar. Romy is geboren en getogen in de buurt van Utrecht en studeerde voor docent biologie. “Ik kon hem niet naar Utrecht laten verhuizen, dat was niet goed gekomen”, lacht Romy. “Dus daarom ben ik naar de boerderij in de Achterhoek verhuisd. Het was een beetje wennen, maar ik zou nu niet meer ergens anders willen wonen.“

Familiekudde

Henry vertelt, “De koeien hebben veel bewegingsvrijheid in de wei en stal. Ze lopen in hun eigen kudde en groeien samen op. De kalfjes worden groot bij hun eigen moeder en alle dieren blijven bij ons op het erf. De Wagyu koeien worden drachtig door natuurlijke dekking van onze eigen stieren. Onze runderen eten voor 99% alleen maar gras, hierdoor bevat het vlees qua vetzuren een gezonde omega 3 en 6 verhouding. De runderen groeien langzamer door de voeding en worden een stuk ouder dan een gemiddelde vleeskoe.

Het gerucht gaat dat Wagyu koeien van bier, massage en klassieke muziek houden. Wat is daar van waar? Henry lacht en zegt: “daar zit zeker een kern van waarheid in, maar het bier drink ik toch liever zelf. De oude mythe rondom massage en muziek heeft als gedachtegang dat de dieren zo min mogelijk stress moeten ervaren.“

Eigen kringloop met mest en stro

Trots is Henry op de nieuwe stal. “Onze nieuwe stal met een hellingvloer hebben we gebouwd in 2018. De vloer ligt achterin hoger en vooraan lager. Op het hoge stuk ligt een dik pak stro en daar staan de koeien graag. De mest wordt gemengd met stro en door het lopen van de koeien naar de lage kant verplaatst. Deze mix kunnen we uitrijden op ons eigen land. Van gras tot mest en andersom: zo hebben als het ware onze eigen duurzame kringloop zonder de input van kunstmest of chemie.“

Klant maak ander koeienleven mogelijk

“Omdat we een korte keten hebben en de klant bewust kiest voor kleinschalig en lokaal vlees, kunnen we de koeien ook een ander leven bieden. Zonder de klant hadden we niet zo kunnen boeren“, vertelt Henry. “Wij verkopen al ons vlees in onze eigen boerderijwinkel”, vult Romy aan. “We vinden het leuk om met mensen om te gaan, maar niet iedere boer heeft hier lol aan. Het is belangrijk iets te doen waar je energie van krijgt. Naast de boerderij heeft Henry een adviesbureau dat zich voornamelijk richt op een duurzame bodem en waterbeheer. Romy legt uit: “Henry vindt de combinatie van werk op de boerderij en buitenshuis werken ideaal. Als we van de boerderij willen leven dan moeten we groter worden of nevenactiviteiten opzetten, zodat de opbrengst hoger wordt. De vraag is daarbij wat heb je als doel? Voor ons is het belangrijk dat de boerderij in evenwicht is, de hoeveelheid grond is hierbij leidend zodat wij bijvoorbeeld geen mest af hoeven te zetten.”