Aan de slag

Afval brengt onmiddellijk schade toe aan de natuur, zoals sigaretten en kauwgom. Dieren kunnen hierin stikken. Ook kunnen bijvoorbeeld glasscherven grotere dieren verwonden en zelfs bosbranden veroorzaken door het vergrootglaseffect. Ander vuil, zoals plastic, doet er jaren over om af te breken. Gooi dus altijd je afval weg! Maak gebruik van de vuilnisbakken op straat of neem je vuil mee terug naar huis.

Bijna alles wat we doen stoot broeikasgassen uit: eten, het huis verwarmen, het licht aandoen, reizen. Je kan het uitstoten van broeikasgassen daarom niet volledig tegengaan, maar je kan er wel voor zorgen dat je minder uitstoot. Ga te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer naar je school of werk, eet producten met een eco-keurmerk en zorg voor biodiversiteit in je tuin.

Er zijn een heleboel manieren waarmee je voor meer biodiversiteit in je tuin kunt zorgen. Ten eerste is het belangrijk dat je alle chemische pesticiden en meststoffen verbant. Daarnaast kan je bijvoorbeeld een vijver aanleggen of in een hoekje van de tuin plantjes laten groeien zonder je ermee te bemoeien. Dan kunnen ze zich beter voortplanten en krijg je meer soorten plantjes.

Bij het zorgen voor meer biodiversiteit in je tuin, zou je ook kunnen overwegen om schuilplaatsen in de tuin te verwerken voor allerlei soorten dieren. Denk hierbij aan het boren van een gat in een dikke muur voor bijen of aan het installeren van een nestkastje onder het dak en/of de balkons.

In het najaar kan je met je buren en met behulp van de gemeente je wijk schoonmaken. Haal onder andere het zwerfvuil weg uit bermen, oevers en gewas. Je vermindert zo de vervuiling van ecosystemen, zoals waterlopen of braakliggende gronden. Daarnaast maak je de buurt ook nog eens veiliger voor dieren: ze verwonden zich minder aan glasscherven en stikken niet meer in het plastic.

Drinkwater gebruiken we overal voor. Helaas wordt het water niet altijd eerlijk verdeeld en wordt het ook niet in alle landen even goed beheerd. Dit heeft gevolgen voor de natuur. Let er daarom op dat je geen drinkwater verspilt. Dit kun je bijvoorbeeld doen door je planten te begieten met regenwater dat je hebt opgevangen in een regenton.

Door minder papier en karton te gebruiken bescherm je de bossen, beperk je het gebruik van energie en water bij de productie en zorg je voor minder afval. Veel voordelen dus! Moet je toch printen? Doe dit dan dubbelzijdig. Hergebruik enveloppen door er je boodschappenlijstjes op te schrijven, leen uitgelezen boeken uit en doe zoveel mogelijk online.

Waar veel normale cosmetica voornamelijk bestaat uit chemische middelen die niet biologisch afbreekbaar zijn (en dus schadelijk zijn voor de biodiversiteit), bestaat bio cosmetica daarentegen uit alleen maar biologische producten. Deze zijn dan ook wel biologisch afbreek en daardoor niet schadelijk voor het milieu.

Afval scheiden hoeft niet moeilijk te zijn. Gebruik bijvoorbeeld een speciale emmer met verschillende verdeelvakken zodat je de verschillende soorten afval gelijk kunt scheiden. Meer weten over afval scheiden in de gemeente Bronckhorst? Kijk op de website van de gemeente.https://www.circulus.nl/bronckhorst/wat-hoort-waar/

Ben jij iemand die zijn of haar kleding/apparaten/andere oude spullen altijd weggooit? Niet meer doen! Er zijn genoeg andere mensen die nog blij worden van de spullen die jij als vuilnis ziet. Breng deze spullen daarom naar de kringloop of verkoop ze bijvoorbeeld online.

Neem altijd je eigen tas mee als je boodschappen gaat doen. Dit voorkomt dat je bij de kassa een plastic tasje moet kopen. Neem daarnaast altijd een broodtrommel en een eigen flesje mee naar het werk of naar school. Dan hoef je je brood niet te verpakken in een plastic zakje en hoef je ook geen plastic flesje te kopen.

Als je niet zeker weet of je bepaald papier kunt recyclen, kan je proberen om er een prop van te maken. Als het papier niet opgepropt blijft, maar weer in de originele vorm springt, dan kan je het niet recyclen en moet je het bij het gewone afval gooien.

Er zijn meer dan 7000 verzamelplekken in Nederland waar je kleine elektrische apparaten kan inleveren. Heb je kleine apparaten thuis die echt niet meer te maken zijn? Breng ze naar zo’n verzamelpunt, in plaats van dat je ze weggooit of dat ze nog jarenlang op je zolder blijven liggen.

Zorg altijd dat je producten koopt in een verpakking die je kunt recyclen. Voor vrijwel ieder product is een variant te vinden waarvan de verpakking te recyclen is. Kies zoveel mogelijk voor transparante en kleurloze kunststoffen en verpakkingen die bestaan uit één materiaal.

Nog beter is het, om producten te kopen die helemaal geen verpakking hebben. Dit kan vooral in de supermarkt op de groente- en fruitafdeling. Producten zoals appels zijn ook gewoon los te verkrijgen. Neem deze dan ook los mee, of neem zelf een (linnen) tasje mee waar je ze in kan doen.

Toekomst bestendig wonen lening
Heb jij plannen om jouw huis duurzamer, toekomstbestendig, asbestvrij of kwalitatief beter te maken? Veel woningen kunnen wel een verbetering gebruiken, maar deze investeringen kosten vaak (veel) geld. De provincie en de gemeente vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk woningen energiezuiniger, toekomstbestendiger en beter worden gemaakt. Daarom kun jij een aantrekkelijke lening afsluiten voor het verbeteren van jouw huis: de ‘Toekomstbestendig Wonen Lening’. Deze lening sluit je af via Energieloket Achterhoek.

Subsidie voor woningeigenaren
Ben je eigenaar van een koopwoning? Dan kun je gebruik maken van de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE). Dat kan met een investering in een warmtepomp, zonneboiler en met vijf typen isolatiemaatregel.

Subsidie warmtepomp
Voor de aanschaf van een warmtepomp kun je subsidie krijgen. Hoeveel is afhankelijk van de soort warmtepomp. Als je de warmtepomp combineert met isolatiemaatregelen kun je meer subsidie krijgen.

De Energiebespaarlening
(Voor particuliere woningeigenaren en VvE.)

Via het Nationaal Warmtefonds is het mogelijk om geld te lenen voor energiebesparende maatregelen in bestaande woningen. Dit fonds is beschikbaar voor zowel particuliere woningeigenaren als Verenigingen van Eigenaren (VvE). Het Nationaal Warmtefonds wordt beheerd en uitgevoerd door Polestar Bemiddeling.

Stimuleringslening non-profit organisaties
De lening bedoeld voor het verduurzamen van accommodaties van maatschappelijke organisaties zoals stichtingen, scholen en sportverenigingen. De lening kan worden gebruikt voor allerlei energiebesparende en energie opwekkende maatregelen, bijvoorbeeld voor isolatiemaatregelen, warmtepompen, ledverlichting en zonnepanelen. Voor de lening kan minimaal €5.000,- (incl. btw) en afhankelijk van je gemeente maximaal €25.000 of €50.000 (incl. btw) worden aangevraagd. De looptijd bedraagt maximaal 15 jaar. Het rentepercentage staat gedurende de gehele looptijd van de lening vast en is gelijk aan het rentetarief voor de Duurzaamheidslening.

Voorkom onnodig stoken en warmteverlies
Verwarm alleen ruimten waarin je op dat moment aanwezig bent en houd tussendeuren gesloten. Zo stook je niet onnodig ruimtes warm waar je toch geen gebruik van maakt en houd je de warmte beter vast. Ook door gordijnen dicht te houden voorkom je warmteverlies.

Gebruik radiatorfolie
Radiatorfolie plak je achter radiatoren die tegen een buitenmuur staan. Zo gaat de warmte de kamer in en niet in de muur.

Maak naden en kieren dicht
Naden en kieren opsporen kan je het beste doen op een koude dag met veel wind. Kijk voor meer informatie op:
Zet ook de knop om! >

Zet je thermostaat lager
Zet je thermostaat als je thuis bent maximaal op 19 graden. Met elke graad lager bespaar je energie en dus geld. Houd jezelf warm door extra kleding of een (elektrische) deken op de bank. En ben je bijvoorbeeld aan het schoonmaken? Dan kan de verwarming misschien nog een graadje lager.

Niet thuis of ga je slapen? Zet dan de thermostaat op 15 graden. In minder goed geïsoleerde huizen moet de ketel namelijk doorwerken als je de thermostaat niet verlaagt. Zet hem daarom altijd lager als je niet thuis bent of toch zo naar bed gaat.

Schaf energiebesparende apparaten aan
Schaf je een nieuw apparaat aan? Kijk ook naar de elektriciteitskosten en de levensduur van het apparaat. Apparaten die wat duurder zijn, verbruiken vaak minder energie. Zo bespaar je uiteindelijk veel geld op je energierekening en het apparaat gaat langer mee!

Zet apparaten uit
Veel apparaten gebruiken ook energie als je ze niet gebruikt of op stand-by laat staan. De het apparaat uit met de uitknop. Of gebruik een contactdoos met aan/uitschakelaar. Daarnaast is het ook belangrijk dat je geen stekkers van opladers in het stopcontact laat zitten. Dit geldt ook voor transformators van halogeenlampen. Er is altijd sprake van sluipverbruik.

Gebruik alleen zuinige lampen
Ledlampen zijn (veel) zuiniger dan gloeilampen en spaarlampen. Ze gaan ook tot 15 keer langer mee dan een spaarlamp. Dus ze hoeven minder vaak vervangen te worden. Ze zijn wel iets duurder, maar omdat ze zo lang meegaan zeker een goede investering!

Laat de koelkast minder hard werken
Wil je warm eten bewaren? Laat het dan eerst buiten de koelkast afkoelen. En andersom, leg bevroren producten de avond voor gebruik in de koelkast. Door de kou die vrijkomt bij het ontdooien, hoeft de koelkast minder hard te werken. Zorg ervoor dat de temperatuur van je koelkast altijd tussen de 4 en 7 graden is. Meten of jouw koelkast de juiste temperatuur heeft?

Maak minder gebruik van de wasdroger
Droog wanneer het kan, altijd je was aan de lijn. Wasdrogers zijn energieverslinders en gebruiken gemiddeld 320 kWh aan elektriciteit. Gebruik hem daarom alleen als het echt nodig is en benut dan ook de optimale capaciteit van de trommel. Je was sneller droger? Gebruik een wasdrogerbal! Het opschuddende effect van de bal zorgt ervoor dat de droger minder lang hoeft te draaien.

Beperk het gebruik van batterijen
Koop in plaats van eenmalige batterijen oplaadbatterijen. Stroom uit een eenmalige batterij kost 380 euro per kWh, terwijl stroom uit een oplaadbare batterij maar rond de 6 euro per kWh kost. Dat is dus bijna zestig keer goedkoper!

Neem een douche in plaats van een bad en douche korter
Wist je dat je beter een korte douche kan nemen in plaats van een bad? Voor een korte douche gebruik je namelijk wel 40 tot 70 liter minder water dan bij een bad. Let er verder op dat je niet langer dan vijf minuten onder de douche staat, dan bespaar je zo’n dertig liter warm water per douchebeurt.
En gebruik een waterbesparende douchekop.

Schaf een regenton aan
Geef je planten water met het water uit de regenton. Dat scheelt kostbaar drinkwater!

Investeer in zonnepanelen
Met zonnepanelen word je je eigen energieleverancier. Zonnepanelen zetten zonne-energie om in elektriciteit. Hierdoor wek jij je eigen groene stroom op. Niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Je begint namelijk vanaf de eerste dag al met besparen op je energierekening. En doordat je zelf stroom opwekt, ben je minder afhankelijk van de stijgende energieprijzen.

Is jouw dak geschikt voor zonnepanelen
De zonatalas van Bronckhorst laat je in één oogopslag zien of jouw dak geschikt is voor het plaatsen van zonnepanelen en het opwekken van zonne-energie. Ook berekent de zonatlas wat een investering in zonnepanelen jou kan opleveren.

Zonnepanelen via ProWonen
Ben jij huurder bij ProWonen en heb je interesse in zonnepanelen? ProWonen vindt het belangrijk dat de woonlasten voor jou als huurder, betaalbaar zijn en blijven. Daarom bieden zij bewoners de mogelijkheid om zonnepanelen op het dak van hun woning te laten plaatsen.

We gaan op termijn ons huis verwarmen zonder aardgas. Wonen zonder aardgas en uitstoot van CO₂ kan. Bijvoorbeeld door een combinatie van:

– goede isolatie;
– zuinige installaties voor verwarming en warm water;
– het gebruik van duurzame energiebronnen.

Meer weten? Kijk op:

Warmtepomp
Met een warmtepomp verwarm je je huis zonder aardgas. Hiermee wordt je woning een stuk duurzamer.

Een warmtepomp vervangt je cv-ketel, of werkt met de cv-ketel samen (dat laatste noemen we een hybride warmtepomp).

Je verwarmt je huis en – als de warmtepomp je cv-ketel vervangt – ook je water voor douche en keuken. Een warmtepomp werkt op elektriciteit en gebruikt warmte uit de lucht of bodem. Hierdoor is een warmtepomp energiezuinig. Met een warmtepomp kun je van het gas af, of heb je in ieder geval minder gas nodig.

Je hebt veel verschillende soorten warmtepompen. Het belangrijkste onderscheid is dat tussen een volledig elektrische warmtepomp (all electric) en een hybride warmtepomp. Een volledige elektrische warmtepomp zorgt niet alleen voor verwarming van je huis, maar ook voor het warme water in de keuken en badkamer. Je cv-ketel kan de deur uit. Hij is geschikt als je huis redelijk tot goed geïsoleerd is. Een hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel.

Meer informatie vind je op: Wat is een warmtepomp >

Elektrische auto
In een elektrische auto is de benzine- of dieselmotor vervangen voor een of meerdere elektromotoren. De elektriciteit komt uit een groot batterijpakket dat je aan een laadpaal of thuis aan het stopcontact weer kunt opladen. Kijk voor meer informatie over elektrisch rijden op:
ANWB over Elektrisch rijden >

Zoek een laadpaal
Heb je een elektrische auto? Dan is het goed om te weten waar je een oplaadpaal vind bij jou in de buurt. Op de website oplaadpalen.nl zie je in een overzichtelijke kaart precies waar oplaadpalen zijn bij jou in de buurt. Handig!

Achterhoek Onderneemt Duurzaam
Achterhoek Onderneemt Duurzaam is een project dat is opgezet door Achterhoekse Ondernemers. Ondernemersverenigingen en de gemeente werken in Bronckhorst samen om het de ondernemers zo gemakkelijk mogelijk te maken. Wil je meer winst maken met minder energie? Meedoen is heel gemakkelijk. Het begint met een scan die inzicht geeft in de mogelijkheden voor jouw bedrijf.

Duurzaam Ondernemerscentrum Achterhoek (DOA)
DOA is hét expertisecentrum voor duurzaamheid en energie voor het bedrijfsleven. Als ondernemer kun je bij ons terecht voor vragen, begeleiding en ondersteuning over energie en circulariteit. Maar ook als je als bedrijvenpark of winkelcentrum samen met andere ondernemers aan de slag wil met verduurzamen, bieden wij hierbij ondersteuning. DOA is een expertisecentrum voor en door ondernemers.

Bomen zorgen voor bescherming tegen weersinvloeden door sterke wind te breken. In de zomer is dit prettig, omdat het dan erg koel is in de schaduw onder de boom. De schaduw zorgt voor minder verdroging van de bodem, waardoor de beplanting minder water nodig heeft wanneer het een lange tijd droog is. Daarnaast zijn bomen natuurlijk een belangrijke bron voor de productie van zuurstof.

Om hitteoverlast in de tuin te voorkomen kun je het beste aan de zonkant zonwering plaatsen. Dit kan bijvoorbeeld ook door natuurlijke zonwering! Denk aan het planten van een boom of aan een beplante pergola. In combinatie met een speciale schaduwdoek zorg je voor een goede filtering van het zonlicht. Op die manier houd je het koel in huis.

Een groot deel van de zoninstraling wordt gereflecteerd door lichte materialen. Hierdoor wordt de zoninstraling niet omgezet in warmte. Wil je graag bestrating in je tuin? Kies dan voor tegels met een lichte kleur. Dit geldt ook voor kleuren op het dak en aan je gevel.

Met een groene bodem draag je bij aan het tegengaan van wateroverlast. Het regenwater gaat namelijk gelijk de grond in, in plaats van dat het via een putje naar het riool wordt afgevoerd. Daarnaast zorgen bomen en planten voor verkoeling in de zomer. Het scheelt al gauw een paar graden.

Hoe leuk is het om groenten en fruit te kunnen eten die je zelf hebt gekweekt? Leg daarom een moestuintje in je tuin aan! Een moestuintje is niet alleen leuk en lekker, het is ook goed voor ons klimaat! Regenwater wordt beter afgevoerd via het groen in de tuin.

Door een regenpijp af te koppelen van het riool wordt het rioolstelsel ontlast. Regenwater is relatief schoon en kan je nog prima gebruiken voor bijvoorbeeld het besproeien van je planten. Het handigste is dan om een regenton te plaatsen. Deze vangt het regenwater uit de regenpijp op. Op die manier bewaar je regenwater voor perioden dat het lang droog is.

Plaats een heg of een struik, in plaats van een houting schutting. Hagen en struiken dragen bij aan een koelere tuin en omgeving: de bladeren verdampen water. Hagen hebben ook nog eens diepe wortels, waardoor ze minder last hebben van langdurige droogte.